برای بیشتر افراد دوران طلاق و جدایی بسیار چالش‌برانگیز است. تجربه احساسات مختلف مانند نگرانی برای آینده بچه ها، هیجان و اضطراب شروعی تازه در زندگی، تا غم و اندوه برای از دست دادن یا حتی حس گناه، همگی می‌توانند در صورت عدم توجه به آنها، پیامدهای نامطلوبی در روح و روان زوجین بگذارد. یکی از بهترین روش‌ها برای مواجهه و روبرو شدن با چالش طلاق، شناخت کامل علت ها و ابراز احساسات و نگرانی‌ها در فضایی امن همراه با مشاور طلاق است. اینطوری می‌توان شدت این تغییر مهم در زندگی را کنترل کرد و به تدریج به زندگی عادی برگشت. در این مطلب با محوریت موضوع مشاوره طلاق، به بررسی انواع آن و نقشی که در بهبود زندگی آینده مرد و زن دارد می‌پردازیم. (درباره اینکه اصلا چه زمانی به مشاوره طلاق نیاز است، فواید مشاوره طلاق برای زوجین، شاخص های انتخاب مشاور طلاق و هزینه و تعداد جلسات لازم نیز صحبت می کنیم.)
آنچه خواهید خواند
مشاوره طلاق (جدایی) چیست؟
مشاوره طلاق (جدایی)، شکلی نسبتا جدید از درمان روان‌شناسانه است که بیشتر افراد از آن اطلاع چندانی ندارند. این نوع مشاوره به زوج‌ها کمک می‌کند تا احساسات پیچیده تجربه شده خود در این روند را به شکلی سازنده و امن مدیریت کنند. خدمات ارائه شده توسط روانشناس در طی جلسات مشاوره طلاق، با ارائه دیدگاهی عمیق به این چالش و معرفی ابزارهای لازم به فرد در دو مقطع یعنی پیش از تصمیم به طلاق با هدف انتخاب بهترین راه و هم بعد از آن به عنوان روشی حمایتی در جهت مدیریت احساسات منفی ناشی از بحران بوجود آمده کمک می‌کند.
مشاوره طلاق (جدایی) به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود؟
یک متخصص حرفه‌ای و مشاوره طلاق (جدایی) به زوج‌ها کمک می‌کند تا بهترین روند را برای زندگی خود در پیش گیرند. آشنایی با انواع مشاوره مرتبط با این موضوع با توجه به جدید بودن نسبی آن می‌تواند اطلاعات لازم در خصوص تاثیری که روند برگزاری جلسات می‌تواند برای زوج‌ها و همچنین فرزندان آنها داشته باشد، منتقل کند. به این شکل هر یک از طرف‌های درگیر در فرایند طلاق قادرند با حداقل آسیب روحی و روانی به زندگی خود برگردند. بر این اساس سه نوع مشاوره طلاق بر حسب مرحله ای که زوج‌ها در آن قرار گرفته‌اند، به شرح زیر قابل تعریف است:
- مشاوره قبل از طلاق (جدایی)
در این نوع مشاوره به زوج‌ها کمک می‌شود تا در مورد طلاق یا بازگشت به زندگی مشترک تصمیم بگیرند. شناسایی و رفع هر گونه احساسات گیج کننده طلاق و آموزش روش مواجهه سالم با شرایط جدید از فایده‌های اصلی مشاوره پیش از طلاق است. از طرفی این مشاوره برای رسیدگی به مسائل زوج‌هایی که دارای فرزند هستند بسیار موثر است. در این حال متخصص، نحوه آماده سازی فرزندان در مورد طلاق را به زوج‌ها آموزش می‌دهد تا آنها با کمترین آسیب این دوران را طی کنند.
- مشاوره بعد از طلاق (جدایی)
زندگی بعد از طلاق و رفع احساسات عمیقی مانند غم و اندوه یا استرس ناشی از آن برای بسیاری از افراد سنگین است. به خصوص ترس از آینده‌ای نامشخص برای فرد بسیار دلهره‌آورتر از قرارگیری در یک رابطه عمیقا نامطلوب است. به همین دلیل مشاوره بعد از طلاق با استفاده از تکنیک‌های مختلف به افراد کمک می‌کند تا با پذیرش واقعیت، زندگی سالمی را در پیش بگیرند. نحوه کنار آمدن با احساسات باقیمانده از رابطه و رها شدن از آنها بخش دیگری از مشاوره بعد از طلاق است. در حقیقت به این روش می‌توان با کشف هویت خود، زندگی جدیدی را آغاز کرد.
- مشاوره طلاق برای کودکان
زوج‌هایی که دارای فرزند هستند، در خصوص طلاق خود باید بسیار با احتیاط رفتار کنند. به عبارتی این موضوع بسیار اهمیت دارد که فرزندان یک طلاق سالم، بدون مشاجره، سرزنش یا بی احترامی را تجربه کنند. به همین جهت بهترین راه برای به حداقل رساند آسیب‌های روحی و روانی فرزندان و حفط سلامت آنها، یادگیری روش‌های رفتار درست و تشریح وضعیت جدید به کودکان است. کلیه این موارد در طی جلسات مشاوره طلاق به زوج‌ها آموزش داده می‌شود. بجز این موارد در برخی موارد ممکن است مشاور به صورت مستقیم، جلساتی را برای کودکانی که والدین آنها در فرایند طلاق قرار دارند، برگزار کند. در طی این جلسات به کودک کمک می‌شود تا بیان احساسات خود، نحوه تطابق با این تغییر در زندگی خود را بیاموزند.
چه زمانی به مشاوره طلاق (جدایی) نیاز داریم؟
بسیاری از افراد با وجود احساسات منفی که تجربه می‌کنند، می‌توانند دوران طلاق را به تنهایی با موفقیت طی کنند. اما برای برخی، غلبه بر غم و اندوه ناشی از این اتفاق و همچنین کنار آمدن با سوگ از دست دادن و فقدان همسر یا فرزندان، فلج کننده و غیر قابل تحمل است، به نحوی که بر تمام جنبه‌های زندگی وی تاثیر می‌گذارد. برای تشخیص این موضوع لازم است به نشانه‌های زیر توجه کرد و در صورت شدید بودن علائم حتما موضوع را با متخصص و مشاور طلاق در میان گذاشت.
- اختلالات شدید در به خواب رفتن هنگام شب
- بیزاری از خود یا احساس نا امیدی طولانی مدت
- احساس بی ارزشی در قبال عشق یا خوشبختی
- کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
- گوشه‌گیری و انزوای اجتماعی
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلا لذت بخش بوده است
- خشم و عصبانیت غیر قابل کنترل
- افسردگی مزمن
- افکار منفی شدید و تلاش برای خودکشی
- اضطراب و نگرانی بیش از اندازه که انجام فعالیت‌های روزمره را با مشکل مواجه کند
هر یک از این علائم می‌تواند بر حسب ویژگی‌های شخصیتی فرد از خفیف تا شدید خود را نشان دهد. با این حال هر کدام به نوعی هشدار دهنده هستند و افراد لازم است با کمک مشاور معتمد خود نسبت به درمان آن اقدام کنند. انجام مشاوره طلاق در زمان مناسب می‌تواند با فواید خود از شدید شدن نشانه‌ها جلوگیری کند.
مشاوره طلاق (جدایی) چه فوایدی را برای زوج‌ها به دنبال دارد؟
ذات وجودی هر نوع مشاوره‌ای کمک، همراهی،حمایت و ارائه آموزش‌های سازنده برای روبرو شدن افراد با تغییرات عمده در زندگی‌شان است. مشاوره طلاق نیز با محوریت این موضوعات، مزایایی به شرح زیر را به دنبال دارد:
- آموزش تکنیک‌های لازم برای مدیریت بهتر احساسات منفی و حل تعارضات که به خصوص برای زوج‌هایی که دارای فرزند هستند، بسیار کمک کننده است.
- کمک به تصمیم‌گیری و بررسی گزینه طلاق به عنوان یک راه حل در جهت بهبود زندگی
- کمک برای پرداختن به مسائل حل نشده ناشی از اختلافات با هدف عدم تکرار آنها و آمادگی شروع یک زندگی جدید
- کمک به روبرو شدن با مراحل مختلف طلاق به شکل درست با کمترین آسیب روحی
- فراهم آوردن فرصت برای درک بهتر اشتباهات در رابطه و یادگیری رفع آنها با هدف موفقیت در روابط آینده
- فراهم آوردن فضایی امن با حضور یک فرد معتمد برای بیان احساسات و نظراتی که ممکن است دیگران به آنها کمتر توجه کنند
- کمک به درک این نکته که زندگی بعد از طلاق هم ادامه دارد و می‌توان با تغییرات مثبت، آینده بهتری ساخت
- ارائه پیشنهادات لازم برای مراقبت بهتر روحی و روانی به زوج‌ها و افراد درگیر
از آنجا دریافت فواید ناشی از مشاور طلاق به شکل مستقیم با متخصص مربوط و نحوه برنامه‌ریزی وی برای جلسات مشترک، بستگی دارد، لازم است شاخص‌های ویژه‌ای را انتخاب مشاور در نظر گرفت.
شاخص‌های انتخاب یک مشاور طلاق چیست؟
در انتخاب مشاور طلاق، به دنبال متخصصان روانشناسی باشید که تجربه بالایی در زمینه مشاوره خانواده داشته باشند. علاوه بر این شما باید با مشاور احساس راحتی کنید زیرا هر نوع عدم ارتباط نامطلوب، نتیجه مطلوب از جلسات بدست نخواهد آمد. از آنجا که فرایند طلاق از نظر عاطفی خسته کننده و چالش‌برانگیز است، انتخاب فردی معتمد و حامی که بتوان در فضایی امن با وی صحبت کرد بسیار اهمیت دارد.
هزینه و تعداد جلسات لازم مشاوره طلاق (جدایی) به چه شکل است؟
فرایند بهبود در مشاوره طلاق، تدریجی است و در طی هر جلسه با پرداختن به یک مشکل و احساس منفی، فرد در جهت قوی‌تر شدن و ساختن رابطه‌ای بهتر در آینده هدایت می‌شود. تعداد جلسات این نوع مشاوره به میزان اختلاف بین زوج‌ها بستگی دارد و بر حسب نظر روانشناس متخصص به تعداد یک یا دو بار در هفته و به مدت زمان ۶۰ تا ۹۰ دقیقه در هر جلسه انجام می‌گیرد. هزینه آن نیز مطابق تجربه متخصص، نوع مدرک، محل ارائه مشاوره تعیین خواهد شد.
نتیجه گیری
مشاوره طلاق (جدایی)، روشی برای روبرو شدن و پذیرش واقعیت تغییر در زندگی و پیدا کردن راه حلی مناسب با هدف کنار آمدن با بلاتکلیفی یا درد و غم ناشی از آن است. یک روانشناس و مشاور مجرب می‌تواند هر یک زوجین و همچنین فرزندان درگیر در فرایند طلاق را برای از سرگیری یک زندگی سالم بعد از طلاق راهنمایی کند. ضمن اینکه انجام مشاوره قبل از طلاق نیز روشی برای تصمیم‌گیری بهتر برای انتخاب این مسیر است. در هر حال استفاده از نظر متخصص در هر دو مورد کمک مهمی در طی کردن مسیر با حداقل آسیب روحی و روانی و آگاهی از اشتباهات گذشته با هدف تکرار نکردن آن در آینده خواهد بود.
مراجع
من دکتر وحیده فتحی واوسری به همراه نویسندگان معتمد، محتواهای مختلف روانشناسی را در وبسایت دلوان، منتشر می کنیم. برای ارتباط بیشتر می توانید با همکاران من در کلینیک ارتباط بگیرید.
