تصمیم‌گیری برای ازدواج (قبل از ازدواج) و آغاز زندگی مشترک بسیار هیجان‌انگیز و فوق‌العاده است. اما در عین حال پس از ازدواج، چالش‌های بسیاری مانند نحوه اشتراک و تقسیم وظایف در خانه، مدیریت امور مالی، تصمیم‌‌ها و برنامه‌ریزی‌های مهم، ارتباط با خانواده‌ها و مسائلی از این دست نیز وجود خواهد داشت. طرفین ممکن است بعد از ازدواج، به تفاوت‌ها و اختلاف‌نظرهایی برخورد کنند که لازم است در مورد آن‌ها بحث شود (اختلافات بعد از ازدواج در چارچوب مشاوره زناشویی بررسی می شود). مشاوره ازدواج (قبل از ازدواج)، کمک بسیاری برای شناسایی و نحوه برطرف کردن این تفاوت‌ها است. در این جلسات درباره تقویت روابط دوگانه، آموزش تصمیم‌گیری مشترک، پایداری روانی در بحران ها، سازگاری معنوی و … می تواند صحبت شود. این مطلب نگاهی خلاصه بر مهم‌ترین نکات در مورد مشاوره ازدواج، تشریح کامل ضرورت انجام آن و نحوه برگزاری جلسات است.
آنچه خواهید خواند
مشاوره ازدواج (قبل یا پیش از ازدواج) چیست و چه هدفی دارد؟
مشاوره ازدواج (قبل از ازدواج) روشی موثر برای آماده کردن طرفین در جهت ایجاد زندگی موفق‌تر و سالم‌تر است. در طی جلسات مشاوره افراد مسائلی را که ممکن است باعث ایجاد چالش در زندگی مشترک‌شان شود را شناسایی می‌کنند و سپس مهارت‌های مقابله با آن‌ها را می‌آموزند. هدف اصلی از مشاوره ازدواج این است که زوج‌ها بتوانند با پیش‌بینی همه تعارض‌ها و مشکلاتی که می توانند در آینده تجربه کنند و پیش از تاثیر منفی آن‌ها بر ازدواج‌شان برنامه‌ریزی لازم برای به حداقل رساندن وقوع آن‌ها را انجام دهند.
در حقیقت باید توجه داشت که هر یک از ما ایده‌ها و تفکرات خاص خودمان را در مورد ازدواج، تشکیل خانواده و روابط بعدی آن داریم. آمار نشان می‌دهد که حتی زوج‌های دارای میزان تفاهم بالا هم ممکن است عقاید و نظرات متفاوتی در مورد ازدواج و نحوه ارتباط با یکدیگر یا خانواده‌های خود داشته باشند که اگر قبل از تشکیل زندگی مشترک مورد بحث قرار نگیرد، می‌تواند چالش‌های بسیاری را ایجاد کند.
زمانی که این اختلافات پیش از ازدواج با همراهی یک متخصص حرفه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفته و حل و فصل شود. موضوعی که در نهایت ازدواج پایدارتری را باعث می‌شود. البته در برخی موارد، با توجه به نگرانی‌هایی که هر یک از افراد احساس می‌کنند، ضرورت توجه به این نوع مشاوره باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
چه زمانی به مشاوره ازدواج نیاز است؟
هدف مشاوره ازدواج تقویت ارتباط پیش از شکل‌گیری یک زندگی مشترک است. بنابراین لازم است موضوعات مختلفی در آن مورد توجه قرار گیرند. این موضوعات ممکن است به شکل نگرانی‌ها، انتظارات، اختلاف نظر و مشغولیات فکری بین دو طرف اتفاق بیفتد. بنابراین به صورت خاص در زمانی که احساسی نامناسب و منفی در مورد هر یک از موضوعات زیر با شریک آینده زندگی تان داشتید، دریافت مشاوره ازدواج اولین قدم در رفع آن‌ها است:
- چالش در مدیریت امور مالی مشترک و انتظارات در مورد نقش پول در زندگی
- عدم برقراری ارتباط عاطفی مثبت و سالم پیش از ازدواج
- اختلاف نظر در بچه دار شدن
- اختلاف در خصوص نحوه معاشرت و ارتباط با خانواده‌ها
- اختلاف‌های فرهنگی، مذهبی و اعتقادی
- مشکل اضطراب در ایجاد تعهد برای زندگی مشترک
- مشکلات مدیریت خشم در چالش ها و تفاوت نظرات
- انتظارات در مورد زمان مورد نطر برای معاشرت با یکدیگر
- اختلاف نظر در خصوص نیازها و ترجیح‌ها در رابطه جنسی بعد از ازدواج
توجه به هر یک از این موارد و یادگیری مهارت‌های مواجهه با آن‌ها پایه اصلی جلسات مشاوره ازدواج خواهد بود.
فواید مشاوره ازدواج چیست؟
هر چند مشاوره ازدواج به دلیل شفاف شدن برخی مسائل ممکن است چالش‌برانگیز باشد، با این حال مزایای خاص خود را دارد. از جمله مهم‌ترین آن ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود ارتباط عاطفی بین زوج‌ها
- کمک به تشکیل زندگی مشترکی پایدارتر و سالم‌تر
- کاهش توقعات غیر عادی از ازدواج
- کاهش احتمال ایجاد مسائل و اختلافات پیش‌بینی نشده بعد از ازدواج
- آشنایی بیشتر طرفین با نیازها، اولویت‌ها و خواسته‌های یکدیگر
مطالعات نشان می‌دهد، آن دسته افرادی که مشاوره ازدواج انجام می‌دهند، به دلیل تجربه اثرات مثبت آن، در صورت بروز مشکل بعد از ازدواج نیز آن‌را در قالب مشاوره زناشویی ادامه می‌دهند. اما برای تصمیم‌گیری بهتر و اقدام در این جهت، لازم است اطلاعات کاملی در مورد آنچه در طی جلسات مشاوره ازدواج می‌افتد، داشته باشیم.
مراحل مشاوره ازدواج و نحوه برگزاری جلسات به چه شکل است؟
مرحله اول مشاوره ازدواج تکمیل پرسش‌نامه‌های تنظیم شده توسط متخصص با هدف بررسی علائق و انتظارات هر یک از طرفین است. این پرسش‌نامه‌ها ممکن است همراه با درخواست انجام تست‌های خاص شخصیتی نیز باشد. جمع‌آوری اطلاعات به این شکل به مشاور اجازه می‌دهد تا با اسکن اولیه اهداف مد نظر خود برای پیشبرد جلسه و همکاری با زوج‌ها را تدوین کند.
در طی این جلسه ممکن است هر شخصی برای رفع نقاط ضعف خود در جهت قوی‌تر کردن رابطه برای شروع ازدواج تمرکز کند. سپس با همراه مشاور، آموزش‌های لازم برای تقویت مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و انتظارات زناشویی را نیز دریافت نماید.
به عنوان مثال بسیاری از افراد انتظاراتی غیر واقعی از شریک زندگی‌شان بعد از ازدواج دارند. بنابراین در طی جلسه مشاوره، هر یک از طرفین می‌آموزند که چگونه انتظارات واقع‌بینانه‌ای را در نظر بگیرند و انتظارات خود را برای جلوگیری از ایجاد اختلافات به یکدیگر منتقل کنند.
طول مدت جلسات نیز بسته به سطح رابطه دو طرف و میزان قوی بودن آن متغیر است. زیرا برخی زوج‌ها ممکن است با یک رابطه قوی و سطح مهارت ارتباطی مناسب در جلسات شرکت کنند. اما برخی دیگر با مشکلات عمیق‌تری مانند عدم اعتماد، رنجش طولانی مدت یا مواردی که نیاز به رسیدگی عمیق‌تر دارند، درخواست مشاوره ازدواج داشته باشند.
تشخیص هر یک از این موارد به عهده متخصص است و حتی در برخی موارد در صورت تشخیص مشکلات سلامت روان مراجعه به روانپزشک نیز ضروری خواهد بود. با این حال برای نتیجه بخش بودن روند جلسات لازم است معیارهای خاصی را برای انتخاب مشاور مناسب در نظر گرفت.
معیارهای انتخاب مشاور ازدواج مناسب چیست؟
مشاوره ازدواج کاری تخصصی است که در کنار داشتن تحصیلات مرتبط، لازم است زوج‌ها به شاخص‌های زیر برای انتخاب مشاور مربوط توجه داشته باشند:
رازداری
مشاوران متعهد به رازداری هستند و نباید بدون اجازه هر یک از طرفین اطلاعات را با دیگران به اشتراک بگذارند. به خصوص در مواردی که یکی از افراد جلسه انفرادی و شخصی با درمانگر داشته باشد و از او بخواهد که اطلاعات رد و بدل شده را با شریک زندگی آینده اش به اشتراک نگذارد.
تخصص و تجربه لازم
قبل از هر تصمیم برای انتخاب مشاور، تحقیق کافی در این موضوع که مشاوره، تجربه و دانش کافی در حیطه تخصصی پیش از ازدواج را دارد، داشته باشید. زیرا در بسیاری از موارد ممکن است درمانگران در بسیاری از حوزه‌های دیگر مشاوره بدهند و این موضوع جزو موارد تخصصی آن‌ها نباشد.
انتقال حس راحتی و ارزش
یک مشاور با تجربه، محیطی امن و بدون قضاوت را برای زوج‌ها ایجاد می‌کند تا بتوانند بدون احساس منفی، نگرانی‌های خود را با وی در میان گذارند. در حقیقت افراد این احساس را دارند که درک می‌شوند و با ارزش هستند و با همراهی مشاور امکان حرکت در مسیر ایجاد رابطه‌ای قوی‌تر را دارند.
نتیجه گیری
مشاوره ازدواج این فرصت را به زوج‌ها می‌دهد تا انتظارت خود را در رابطه با ازدواج شناسایی کنند . مهارت‌های لازم برای داشتن یک ازدواج سالم و طولانی مدت را آموزش ببینند. این نوع مشاوره، ریسک مشکل‌ساز شدن تفاوت‌های شخصیتی، ارتباطی و شناختی بین دو طرف و تضعیف شدن رابطه را که حتی می‌تواند به طلاق منجر شود را به حداقل برساند. در بسیاری موارد حتی ممکن است مشاوره منجر به شناسایی مشکلات سلامت روان در افراد گردد که نیاز به استفاده از تخصص روانپزشک در آن موضوع را دارد. اما برای دریافت نتایج موثر و نتیجه بخش مراجعه به کلینیک‌های معتبر فعال در این زمینه و استفاده از نظرات متخصصان مجرب ضروری است.
مرجع:
من دکتر وحیده فتحی واوسری به همراه نویسندگان معتمد، محتواهای مختلف روانشناسی را در وبسایت دلوان، منتشر می کنیم. برای ارتباط بیشتر می توانید با همکاران من در کلینیک ارتباط بگیرید.