پیدا کردن حرفه و شغل مناسب یا پیشرفت در آن، یکی از دغدغه‌های همه افراد است. چه بسا افرادی که با وجود پتانسیل بالای تخصصی، به دلیل عدم شناخت کامل نقاط ضعف یا حتی مثبت شخصیتی خود مسیر درست کاری را انتخاب نمی‌کند. همچنین کسانی که به دلیل نداشتن مهارت لازم در کنترل احساسات و عواطف خود یا ضعف در برقراری ارتباط اجتماعی در حرفه خود دچار مشکل می‌شود. در حقیقت مشاوره روانشناسی شغلی نوعی راهنمایی به افراد برای انتخاب شغل یا تصمیم به تغییر آن بر حسب روحیات یا جنبه‌های شخصیتی فرد است و نقش مهمی در موفقیت حرفه‌ای آدمها دارد. در این مطلب بعد از ارائه تعریفی کامل از این نوع مشاوره، مزایا و شاخص‌های انتخاب بهترین مشاور روانشناسی شغلی و مراحل برگزاری جلسات با متخصص را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آنچه خواهید خواند
مشاوره روانشناسی شغلی چیست؟
مشاوره روانشناسی شغلی فرایند کمک به فرد برای شناخت بیشتر ویژگی‌های شخصیتی، روحی خود با هدف انتخاب مناسب‌ترین شغل بر این مبنا است. علاوه بر این افرادی که به دنبال تغییر شغل خود هستند نیز در طی مشاوره، با ارزیابی کامل شخصیتی چالش‌های عاطفی و احساسی خود را می‌شناسند. وجود هر یک از این چالش‌ها می‌تواند باعث بروز مشکل در تعاملات کاری شود. بنابراین فرد با شناخت و آگاهی کامل راهکار مناسب برای مدیریت و کنترل آن‌ها را فرا می‌گیرد. این مشاوره نقش مهمی در استفاده بهتر از فرصت‌های کاری موجود، موفقیت شغلی فرد و پیشرفت او دارد.
مزایای مشاوره روانشناسی شغلی چیست؟
مشاوره روانشناسی شغلی با فراهم آوردن زمینه شناخت بیشتر فرد از کلیه جنبه‌های شخصیتی مثبت و همچنین دارای نقص فرد، به وی کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را داشته باشد. همچنین محرک قابل توجهی برای حرکت رو به جلوی اوست. به طور کلی مزایای این نوع مشاوره را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کمک به ارزیابی صحیح شخصیت و روحیات فرد برای انتخاب شغل مناسب
- کمک به افزایش اعتماد به نفس برای عبور از چالش‌های کاری و موفقیت در مسیر زندگی شخصی و حرفه‌ای
- اصلاح الگوهای رفتاری مشکل‌زا مانند اهمال کاری، عزت نفس پایین، اعتماد به نفس پایین، ارتباط اجتماعی و سایر موارد مشابه موثر در روابط کاری
- شناخت و مدیریت مشکلات سلامت روانی و عاطفی موثر در تعاملات حرفه‌ای مانند استرس، اضطراب، افسردگی و سایر موارد
- کمک به حفظ و پایداری شغل از طریق اصلاح رفتارهای شخصیتی نادرست فرد
مراحل مشاوره روانشناسی شغلی چیست؟
اطلاع از آنچه در یک جلسه مشاور روانشناسی شغلی می‌گذرد، باعث جلوگیری از هر نوع شک و تردید، ترس و سردرگمی برای مراجعه به این منظور است. معمولا چهار مرحله مهم در روند جلسات وجود دارد:
۱.جلسات، فضایی امن برای به اشتراک گذاشتن کلیه احساسات بدون ترس از قضاوت است. بنابراین مشاور و مراجع در محیطی صمیمی و راحت به تبادل نظر می‌پردازند.
۲. مشاور در حین جلسات با استفاده از پرسش‌هایی هدفمند، پاسخ‌های شما را گوش می‌دهد و یادداشت برداری می‌کند. علاوه بر آن فرد مراجعه کننده آرزوها، اولویت‌ها و هر آنچه از شغل و حرفه مورد نظر خود در سر دارد را به اشتراک می‌گذارد.
۳. مشاور در حین این گفتگو به بررسی چالش‌های شخصیتی فرد برای انتخاب شغل مناسب می‌پردازد. علاوه بر این در مورد افراد شاغل نیز چالش های آن‌ها را بر حسب ویژگی‌های فردی وی ارزیابی می‌کند. در برخی موارد ممکن است انجام تست‌های خاصی برای این منظور توسط مشاور پیشنهاد شوند. علاوه بر آن در مورد افراد جوان‌تری که در مسیر انتخاب شغل قرار دارند، در صورت اختلاف نظر فرد با والدین در انتخاب حرفه مورد علاقه امکان دارد والدین نیز در جلسات مشارکت کنند.
۴. در نهایت مشاور ضمن جمع‌بندی گفته‌ها و ارزیابی خود، راهکارهای لازم برای رفع نقاط ضعف شخصیتی فرد را ارائه می‌دهد. این جلسات ممکن است منجر به آموزش مهارت‌های لازم برای تقویت نقاط قوت و مدیریت و کاهش نقاط ضعف شود. حتی در برخی موارد هم با تشخیص مشاور، درمان‌های روانپزشکی برای برطرف کردن مشکلاتی مااند اضطراب، افسردگی یا اختلالات شخصیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
باید توجه داشت که جلسات مشاوره روانشناسی شغلی محلی فقط برای صحبت کردن و گوش دادن نیست. بلکه یک فعالیت تعاملی برای درک مناسب فرد و هدایت او به مسیر شغلی مناسب است. بنابراین انتخاب مشاوری خبره که به درستی با اصول کار آشنا باشد بسیار اهمیت دارد.
برای انتخاب مشاور روانشناسی شغلی مناسب چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
مشاور روانشناسی شغل لازم است مدارک تخصصی و حرفه‌ای مناسب در زمینه روانپزشکی یا روانشناسی را داشته باشد. داشتن مهارت ارتباطی موثر با هدف برقراری حس اعتماد و امنیت در فرد شاخص دوم در این خصوص است. از طرفی انعطاف‌پذیری، ابتکار عمل در حین جلسات بسته به نیاز و ویژگی‌های خاص هر فرد نقش مهمی در هدایت موثر مشاوره به سمت کسب نتیجه مطلوب دارد.
در انتها باید توجه داشت که در دنیای پر رقابت امروز، تصمیم‌گیری در مورد مسیر شغلی و همچنین حفظ آن کار ساده‌ای نیست. مشاوره روانشناسی شغلی به افرادی که در ابتدای راه ورود به بازار کار هستند و همچنین آن‌ها که به تغییر شغل خود فکر می‌کنند، کمک بسیاری در گرفتن تصمیم نهایی می‌کند. زیرا آن‌ها می‌توانند با بررسی چالش‌های احتمالی پیش رو بر اساس نقاط قوت و ضعف منحصر به فرد خود چالش‌های کاری را مدیریت و کنترل کنند. همچنین با تصحیح الگوهای رفتاری خود پیشرفت شغلی‌شان را تضمین نمایند.
مراجع:
من دکتر وحیده فتحی واوسری به همراه نویسندگان معتمد، محتواهای مختلف روانشناسی را در وبسایت دلوان، منتشر می کنیم. برای ارتباط بیشتر می توانید با همکاران من در کلینیک ارتباط بگیرید.
