اضطراب و استرس بی دلیل، یکی از اصلی ترین مشکلاتی است که ما ایرانی ها، با آن سروکار داریم. شرایط ما در جامعه و یا موقعیت ما در خانواده می تواند، زندگی را برای ما سخت کند. تا زمانی که بتوان آنها را مدیریت کرد، مشکل و چالشی را در زندگی احتمالا تجربه نکنیم. اما بعضی وقت ها، هجمه زیادی که به ما وارد می شود، امکان دارد زندگی را از ریل و روال عادی خود خارج کند و آن زمان است که بهتر باید درک کنیم که علت این اضطراب و استرس که بعضا هم بی دلیل است، چیست، چه علائم و تاثیراتی بر زندگی ما گذاشته و برای درمان و کاهش آن چه باید کرد.
چگونه اضطراب می‌تواند توجه و تمرکز ما را در محل کار تحت تأثیر خود قرار بدهد؟ به نظر شما در این حالت باید چه کنیم؟
دقت کنید که محل کار شما باید جایی باشد که بتوانید در آن تمرکز داشته باشید. تا به این صورت بتوانید اطلاعات لازم در مورد کارتان را مرور و طبقه‌بندی کنید. در این صورت در محل کار می‌توانید بدون اضطراب بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و بهترین کار را انجام دهید. اضطراب در محل کار می‌تواند مانعی بزرگ برای توجه و تمرکز شما باشد. البته روش‌های بسیاری وجود دارد که می‌توانند اضطراب شما را در لحظه کم کنند و از سرتان بیندازند. اضطراب می‌تواند هم بر بهره‌وری و هم در برخورد شما با افراد دیگر تأثیر بگذارد. در اینجا به بیان برخی از این موارد خواهیم پرداخت. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
تأثیر اضطراب بر بهره‌وری و کارایی ما
خیلی از چیزهایی که خارج از کنترل شما هستند، می‌توانند شما را مضطرب کنند. مانند افکار خود آیند در مورد رویدادهای آینده که هنوز به وقوع نپیوسته‌اند. در این حالت فکر می‌کنید که باید حتماً بتوانید همه چیز را خودتان کنترل کنید تا بتوانید از اضطراب خود بکاهید. سعی کنید حتماً به این چند موردتوجه لازم را داشته باشید:
- بسیاری از مواردی که در زندگی کاری و روزمره باید با آنها سروکار داشته باشیم مبهم است. پس ما نمی‌توانیم آنها را پیش‌بینی کنیم. یا اینکه متوجه شویم چه فشاری بر روی ما ایجاد می‌کنند؟ ما نمی‌توانیم تمام موانعی را که ممکن است با آنها روبرو شویم، یا واکنش مدیران و رؤسایمان را پیش‌بینی و کنترل کنیم. اگر در پی چنین چیزی باشیم، دچار یک نوع عدم اطمینان خواهیم شد و سعی می‌کنیم تا تمام سناریوهای محتمل را بررسی کنیم و در نظر بگیریم. یک ذهن مضطرب سعی می‌کند هر احتمال قابل‌تصوری را تجربه کند تا برای هر احتمالی آماده باشد. این ممکن است طاقت‌فرسا باشد و واقعاً توجه و تمرکز زیادی را تحت تأثیر خود قرار بدهد. ما باید بپذیریم عدم اطمینان به مسائل، بخشی طبیعی از زندگی ما است. ما نمی‌توانیم از آن اجتناب کنیم و به نظر می‌رسد اتلاف وقت برای مقابله با آن، عاقلانه نباشد.
- مطالعه‌ای در دانشگاه کرنل آمریکا نشان داده که 85٪ از آنچه مردم نگران آن هستند هرگز محقق نمی‌شود. اگر 15٪ باقی‌مانده را هم دوباره 100% در نظر بگیریم، 79% از آن یا بهتر از آنچه تصور می‌کردند با این مشکل کنار آمدند، یا از آن مشکل یک نتیجه و درس ارزشمند آموختند؛ بنابراین، به‌جای اینکه تمام تمرکزتان را بر روی این نکته بگذارید که چه چیزهایی از کنترلتان خارج است، بهتر است که بفهمید چه چیزی در کنترل شماست، و تمرکز خود را بر روی آن بگذارید.
اجتناب و به تعویق انداختن کارهای مهم
اضطراب می‌تواند بر توانایی ما در مقابله با یک شغل تأثیر بگذارد. اگر می‌ترسیم کاری بسیار بزرگ یا دشوار باشد، ممکن است شروع آن را به تعویق بیندازیم یا اصلاً آن را انجام ندهیم. این به تعویق افتادن ممکن است تا جایی ادامه پیدا کند که ما راهی برای حواس‌پرتی خود پیدا کنیم. گاهی هم در چنین حالتی ممکن است کار ساده‌تر و دارای اولویت کمتری را شروع کنیم، تا احساس کنیم که فرد پرکار و پیشروی هستیم. همه این مدت غافل از آنیم که کار اولویت‌دار ما هنوز شروع نشده است و اکنون وقت کمتری داریم که به آن برسیم.
راه‌حل: بهتر است به توانایی‌های خودمان اعتماد کنیم، و ایمان داشته باشیم که این کارها را نیز می‌توانیم به‌خوبی انجام دهیم. یادتان باشد که تمام مشکل ما سر این است که فقط کار را شروع کنیم. این شروع می‌تواند برای ما بسیار سخت جلوه کند اما به‌محض اینکه آن را شروع کردیم، کار کنترل‌پذیرتر می‌شود. یادمان باشد این یک کار هم فرقی با بقیه ندارد. مهم این است که باور داشته باشید شما توانایی انجام هر چیزی را که پیشروی شما قرار می‌گیرد دارید.
آیا می‌توان چندین کار را با هم انجام داد؟
نگرانی بیش از حد باعث می‌شود از یک فکر یا یک موضوع، به موضوع دیگر بپردازید (از این شاخه به آن شاخه پریدن). این می‌تواند تمرکز روی یک کار را بسیار دشوار کند. اگر در طول روز 4 کار برای انجام وجود داشته باشد، نگرانی در مورد عدم انجام آنها ممکن است باعث شود شما بین این چهار کار دائماً در حرکت باشید، بدون اینکه به هیچ‌یک از آنها توجه کافی کنید و یا فقط کمی از آن را پیش ببرید. عدم توجه به یک کار باعث کند شدن سرعت شما می‌شود، بنابراین اضطراب شما افزایش می‌یابد و بنابراین، این چرخه ادامه می‌یابد تا زمانی که شما خودتان آن را تمام کنید.
راه‌حل: تمام‌کارهای فرعی را متوقف کنید، و عوامل مزاحم را کنار بگذارید به جز کاری که در حال حاضر در حال انجام آن هستید. از آنجا که نگه‌داشتن تمرکز و توجه شما برای مدت طولانی دشوار است، سعی کنید به‌ازای هر 25 دقیقه کار، 5 دقیقه استراحت کنید. اهداف کوچک‌تری را انتخاب کنید تا بتوانید راحت‌تر و سریع‌تر به آنها برسید. ضمناً این اهداف باید واقع‌بینانه هم باشند. حتماً شنیده‌اید که می‌گویند: “سنگ بزرگ نشان نزدن است”.
توجه کافی نداشتن به موضوع موردبحث
اگر با یک همکار یا مدیر صحبت می‌کنید، و آنها در مورد کار یا پروژه آینده به شما اطلاعاتی می‌دهند، ممکن است در شما اضطراب به وجود بیاید و همه چیز را خراب کند. چگونه؟ به این صورت که احتمال دارد که از تمام صحبت‌های آنها، تنها یک قسمت را بشنوید، و بقیه را در نظر نگیرید و چون قسمتی از مطالب گفته شده در ذهن شما وجود ندارد، ممکن است اشتباه‌ترین و بدترین سناریوهای ممکن را برای خودتان در نظر بگیرید و تازه سعی کنید مشکلاتی را که هنوز به وجود نیامده‌اند را حل کنید. تمام مدتی که شما دارید به این چیزها فکر می‌کنید، متوجه حرف‌های بعدی مدیر و یا همکارتان هم نمی‌شوید و بخش دیگری از اطلاعات را هم از دست داده‌اید. حالا در چنین شرایطی به نظر شما باید چه کنیم؟
راه‌حل: این نوع تفکر باعث می‌شود از 100% مسائل تنها بخش کوچکی از آنها را بشنویم. یادتان باشد هر چقدر که میزان اطلاعات شما از موضوع بیشتر باشد، میزان اضطراب شما هم کمتر است. زیرا می‌دانید که دقیقاً با چه چیزی روبه‌رو هستید. روی شخصی که با او صحبت می‌کنید و آنچه او می‌گوید متمرکز باشید. برای اینکه متمرکز بمانید و اطلاعات مهم را به دست بیاورید، خلاصه‌ای از گفته‌های او را برای خودش مجدداً تکرار کنید، با این توضیح که (خب بگذارید ببینم من حرف‌های شما را درست متوجه شده‌ام یا خیر؟ شما گفتید که …) و به این ترتیب هیچ‌گاه این اجازه را ندهید که شما دچار اضطراب شوید و این دور باطل ادامه یابد.
نگران آنچه مردم درباره شما فکر می‌کنند هستید؟
ترس و خجالت از قضاوت مردم می‌تواند عامل بزرگی در به وجود آمدن اضطراب و به‌ویژه اضطراب اجتماعی باشد. وقتی ما دائماً در مورد آنچه مردم درباره ما فکر می‌کنند نگران باشیم، عملکردمان بسیار پایین‌تر می‌آید. ممکن است در جلسه‌ای نظر شما را در مورد چیزی بخواهند. آرام باشید و فکر نکنید که “خدایا حالا چه بگویم و چه خواهد شد؟ “. ضمناً به این هم فکر می‌کنید که اگر آنها عدم تمرکز و اضطراب شما را ببینند چه خواهند گفت؟ اما همین موضوع دوباره به مشکل دامن خواهد زد. ممکن است تمرکز و گوش‌دادن به سخنان گفته شده برای شما سخت باشد. ممکن است نگران گفتن حرف درست، یا ایجاد احساس خوب باشید، نه گوش‌دادن که به نوبه خود باعث می‌شود ذهنتان خالی از اضطراب شود.
راه‌حل: به‌جای توجه به این‌همه فکرهای مضر، به جلسه یا به شخصی که با او صحبت می‌کنید نگاه کنید. روی آنچه گفته می‌شود تمرکز کنید؛ بنابراین اگر سؤالی از شما پرسیده شد، ممکن است بهتر بتوانید به آن پاسخ دهید. اگر می‌ترسید مردم به شما خیره شوند، به اطراف خود نگاه کنید و ببینید آیا این صحت دارد؟ هرگز اجازه ندهید ذهنتان از مسیر اصلی منحرف شود.
منبع:
من دکتر وحیده فتحی واوسری به همراه نویسندگان معتمد، محتواهای مختلف روانشناسی را در وبسایت دلوان، منتشر می کنیم. برای ارتباط بیشتر می توانید با همکاران من در کلینیک ارتباط بگیرید.
